بررسی تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی درگونه های مختلف خرگوشک (Verbascum sp.) در استان آذربایجان غربی

Authors

  • رامین ملکی گروه پژوهشی کروماتوگرافی، جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی، ارومیه
  • سونیا امینی دانشجوی کارشناسی ارشد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
  • عباس حسنی عضو هیات علمی گروه علوم باغبانی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه
Abstract:

سابقه و هدف: گل ماهور یا خرگوشک (Verbascum sp.) گیاهی علفی، دوساله، دارویی و متعلق به تیره گل میمون (Scrophulariaceae) می‌باشد. از گل‌های این گیاه به عنوان یک داروی گیاهی باارزش برای درمان التهاب، آسم، سرفه و همچنین درمان ناراحتی‌های دستگاه تنفسی استفاده می‌شود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی گونه‌های مختلف خرگوشک جمع‌آوری شده از مناطق مختلف استان آذربایجان غربی بر اساس برخی نشانگرهای مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی در راستای اهلی‌سازی این گیاه ارزشمند مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: مناطق مختلف استان آذربایجان غربی به عنوان خاستگاه بسیاری از گونه‌های دارویی خرگوشک در ایران، برای جمع-آوری نمونه‌های گیاهی و انجام آزمایشات انتخاب شد. به منظور ارزیابی تنوع مورفولوژیکی گونه‌های مختلف خرگوشک در فصل گلدهی کامل گیاه، 12 صفت کیفی و همچنین 20 صفت کمی مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از شناسایی گونه‌ها، عصاره‌گیری از نمونه-های گل و برگ به روش اولتراسونیک انجام گرفت. تنوع فیتوشیمیایی گونه‌های مختلف خرگوشک نیز بر اساس محتوای فنل کل (روش فولین سیوکالتو) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (روش DPPH)، به طور جداگانه در اندام‌های گل و برگ ارزیابی گردید. یافته‌ها: بر اساس ارزیابی نمونه‌های جمع‌آوری‌شده از مناطق مختلف، 9 گونه V. erianthum)، V. songaricum، V. speciosum، V. szovitsianum، V. stachydiforme، V. sinuatum، V. haussknechtianum، V. cheirantifolium و (V. saccatum شناسایی گردید. نتایج نشان داد که نوع گونه تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد بر صفات ارتفاع گیاه، طول گل‌آذین، تعداد گل در هر دسته، تعداد ساقه گلدهنده، طول برگ‌های قاعده‌ای، طول و عرض کپسول دارد. همچنین بین گونه‌های مورد مطالعه از نظر نسبت طول به عرض برگ‌های ساقه‌ای و طول کاسه گل تفاوت معنی‌داری در سطح احتمال 5 درصد وجود داشت. بررسی نتایج داده‌های فیتوشیمیایی نیز نشان داد که نوع گونه و اندام تأثیر معنی‌داری در سطح احتمال 1 درصد بر میزان فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی گیاه دارویی خرگوشک داشت. بیشترین میزان فنل کل (83/32 میلی‌گرم اسید گالیک بر گرم وزن خشک) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی (02/85 درصد) در برگ‌های گونه V. sinuatum مشاهده شد. همچنین بر اساس تجزیه به مؤلفه‌های اصلی و دندروگرام صفات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی برای گونه‌های خرگوشک، گونه‌های مورد مطالعه به چهار گروه اصلی تقسیم شدند. در گروه اول گونه V. sinuatum قرار گرفت که دارای بالاترین میزان فنل کل و فعالیت آنتی‌اکسیدانی برگ، ارتفاع گیاه، تعداد گل در هر دسته، تعداد انشعابات شاخه گلدهنده و عرض برگ‌های قاعده‌ای بود. سایر گونه‌ها V. szovitsianum) و (V. haussknechtianum، V. stachydiforme، (V. songaricum، V. saccatum و (V. speciosum و V. erianthum) و (V. cheirantifolium به ترتیب در گروههای دوم، سوم و چهارم قرار گرفتند. نتیجه‌گیری: یافته‌های این تحقیق نشان داد که تنوع وسیعی از گونه‌های خرگوشک در استان آذربایجان غربی وجود دارد. گونه V. sinuatum دارای خصوصیات مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی منحصر به‌فردی است که می‌توان از آن‌ در جهت برنامه‌های اصلاحی و تولید اقتصادی استفاده نمود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی تنوع فیتوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی گونه‌های مختلف جنس (Salvia L.) در استان آذربایجان غربی

مریم‌گلی (SalviaL.) یکی از مهمترین گیاهان تیره نعناعیان می­باشد. از گذشته‌های دور، مریم گلی به علت داشتن خواص دارویی‌ فراوان مورد توجه قرار گرفته‌ است. هدفاینپژوهش،اندازه­گیری خصوصیات فیتوشیمیایی و بررسیفعالیت آنتی‌اکسیدانی 18 گونه از گیاه مریم گلی جمع آوری شده از مناطق مختلف استان آذربایجان غربی بود. در این تحقیق محتوای فنول کل (روش فولین سیکالتو)، فلاونوئید کل (روش آلومینیوم...

full text

بررسی تنوع فیتوشیمیایی و آنتی‌اکسیدانی گونه‌های مختلف جنس (Salvia L.) در استان آذربایجان غربی

مریم‌گلی (SalviaL.) یکی از مهمترین گیاهان تیره نعناعیان می­باشد. از گذشته‌های دور، مریم گلی به علت داشتن خواص دارویی‌ فراوان مورد توجه قرار گرفته‌ است. هدفاینپژوهش،اندازه­گیری خصوصیات فیتوشیمیایی و بررسیفعالیت آنتی‌اکسیدانی 18 گونه از گیاه مریم گلی جمع آوری شده از مناطق مختلف استان آذربایجان غربی بود. در این تحقیق محتوای فنول کل (روش فولین سیکالتو)، فلاونوئید کل (روش آلومینیوم...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی برخی از ژنوتیپ‌های بذری بادام با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی

به ‌منظور گروه‌بندی و مقایسه 100 ژنوتیپ بذری بادام در منطقه ملایر، 65 صفت کمی و کیفی مختلف مربوط به صفات رویشی درخت و خشک میوه و مغز، براساس توصیفگر جهانی بادام اندازه‌گیری شد.بر اساس نتایج، برخی از صفات مثل عادت رشدی درخت، تزئینات روی پوسته هسته، دوام لایۀ بیرونی پوسته هسته، بازشدن پوسته­هسته، وجود لبه اضافی میوه خشک، زمان خزان برگ­ها در پاییز، درصد میوه­های دوقلو، میزان فسفر برگ و طعم مغز دار...

full text

تنوع ژنتیکی برخی از ارقام آلو(Prunus spp.) با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی و مولکولی

هجده رقم آلو شامل ده رقم بومی ایران و هشت رقم وارداتی که در مرحله باردهی کامل بودند بر اساس 36 صفت مورفولوژیکی (پارامتریک و ناپارامتریک) و 15 پرایمر RAPD مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجریه واریانس داده‌ها مشخص کرد که تفاوت بین ارقام در کلیه صفات به جز رنگ گلبرگ در سطح 1% معنی‌دار بود. ماتریس عدم تشابه مشخص کردکه دو رقم مشهد4 و دیررس سیف از نظر صفات کمی و ارقام آنتاریو و بربنگ از نظر خصوصیات ...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی مرغ های بومی استان خوزستان با استفاده از نشانگرهای ریزماهواره

در مطالعه حاضر تنوع ژنتیکی 100 قطعه مرغ بومی از 5 منطقه در استان خوزستان شامل (آبادان، دزفول، شوشتر، اهواز و ایذه) با استفاده از 6 نشانگر ریزماهواره مورد بررسی قرار گرفت. DNA، با استفاده از روش استخراج نمکی از نمونه­های خون جمع آوری شده، استخراج شد. واکنش­های PCR برای تمامی جایگاه­ها به خوبی صورت گرفت و مشخص شد که همه جایگاه­ها از چند شکلی بالایی برخوردار هستند. مقدار فراوانی جایگاه­های مورد مط...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپهای مختلف گیاه دارویی عنّاب با استفاده از نشانگرهای مورفولوژیکی، فیتوشیمیایی و مولکولی (aflp)

عنّاب (ziziphus jujuba mill.)یکی از گیاهان ارزشمند دارویی و متعلق به خانواده rhamnaceae می باشد که به دلیل برخورداری از موسیلاژ، انواع ویتامین، پکتین، آلکالوئید، ترکیبات فنلی و اسیدهای چرب اهمیّت زیادی در صنایع دارویی دارد. این گیاه به دلیل داشتن شاخصهای ویژه مانند دامنه سازگاری وسیع، توقّع کم، مقاومت به تنشهای محیطی خصوصاً خشکی و سرما، در اکثر نواحی ایران دارای پراکنش می باشد. با وجود قدمت طولانی ...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 24  issue 3

pages  123- 142

publication date 2017-11-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023